Alfabet islandzki i wymowa
Język islandzki składa się z 32 liter:
A Á B D Ð E É F G H I Í J K L M N O Ó P R S T U Ú V X Y Ý Þ Æ Ö
Sposób wymowy litery będzie zapisywany w takiej kolejności:
litera - zapis IPA* - islandzki przykład z zapisem IPA - znaczenie
SAMOGŁOSKI:
a - [a] - taska [ˈtʰasːka] torba
á - [au] - blár [plauːr] niebieski
e - [ε] - drekka [ˈtrɛʰkːa] pić
é - [jε] - ég [jɛːɣ] ja
i - [I] - litur [ˈlɪːtʏr] kolor
í - [i] - Ísland [ˈistlant] Islandia
o - [ɔ] - bolli [ˈpɔtlɪ] filiżanka
ó - [ou] - rós [rous] róża
u - [ʏ] - hundur [ˈhʏnːtʏr] pies
ú - [u] - þú [θuː] ty
y - [I] - þykja [ˈθɪːca] uważać, lubić
ý - [i] - hlýr [liːr] ciepło
æ - [ai] - sæll [saitl] cześć (do mężczyzny)
ö - [œ] - hönd [hœnt] dłoń
Dyftongi:
au - [œy] - auga [œyːɣa] oko
ei - [εi] - skeið [skɛið] łyżka
ey - [εi] - Eyjafjallajökull [ˈɛɪ.jaˌfjatlaˌjœːkʰʏtl]
Dyftongi to dwie samogłoski, z których pierwsza płynnie przechodzi w drugą, jak w polskich słowach : auto, maj, euforia.
SPÓŁGŁOSKI:
W języku islandzkim, jak i w polskim zresztą, mamy spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne. Przyłóż rękę do krtani i powiedz B i P, DZ i C, Z i S, W i F. Przy tych pierwszych czuć szybkie drgania na krtani. Oznacza to, że są one dźwięczne.
Ø - oznaczać to będzie niemą głoskę;
pom. - pomiędzy;
przed sam./spół. - przed samogłoską/spółgłoską;
n.p. - na początku wyrazu;
n.k. - na końcu wyrazu;
b - [p]; pom. m i d, t, s, g = Ø
d - [t]; pom. l, n a g, n, l, k, s = Ø
ð - [ð]; pom. r a g, n, s = Ø
f - [f]; pom. sam. [v]; pom. ó a sam. = Ø; przed l, n [p]
fl - [pl]
fn - [pn]
fnd - [mt]
fnt - [mt]
g - [k];
[c] gj;
[ɣ] po sam. i przed a, u, l, ð, r, pom. sam. a l, n,
[x] przed t i s;
[j] pom. sam. a gi, gj, pom. á, ó, ú a a, u
h - [h]
hj - [ç] (coś pomiędzy hi a ś)
hv - [kʰv]
j - [j]
k - [kʰ] n.p. i przed sam;
[x] przed t;
kj - [cʰ] n.p.;
[c] w innej pozycji
kk - [ʰk]
l - [l]
ll - [tl] (oprócz w słowach zapożyczonych i imionach zwierzaków...)
m - [m]
n - [n]; [ŋ] przed g, k;
nn - [tn] po akcentowanych sam. i dyftongach
p - [pʰ] n.p. oraz n;
[f] przed s, k, t;
[p] w innych miejscach
pp - [ʰp]
r - [r]; [rt] przed l, n
s - [s]; [st] przed l, n
t - [t]
tt - [ʰt]
v - [v]
x - [xs] lub [ks]
z - [s]
þ - [θ]
[ð] - jak w angielskim that
[c] - coś jak krótkie, wyższe k
[ɣ] - jakbyśmy chcieli h oraz j powiedzieć w tym samym momencie
[x] - jak nasz ch
[ʰ] - jest to przydech (aspiracja), czyli słabo ale szybko wydmuchiwane powietrze z ust, dające lekki dźwięk h
[θ] - jak w angielskim thin
A Á B D Ð E É F G H I Í J K L M N O Ó P R S T U Ú V X Y Ý Þ Æ Ö
Sposób wymowy litery będzie zapisywany w takiej kolejności:
litera - zapis IPA* - islandzki przykład z zapisem IPA - znaczenie
SAMOGŁOSKI:
a - [a] - taska [ˈtʰasːka] torba
á - [au] - blár [plauːr] niebieski
e - [ε] - drekka [ˈtrɛʰkːa] pić
é - [jε] - ég [jɛːɣ] ja
i - [I] - litur [ˈlɪːtʏr] kolor
í - [i] - Ísland [ˈistlant] Islandia
o - [ɔ] - bolli [ˈpɔtlɪ] filiżanka
ó - [ou] - rós [rous] róża
u - [ʏ] - hundur [ˈhʏnːtʏr] pies
ú - [u] - þú [θuː] ty
y - [I] - þykja [ˈθɪːca] uważać, lubić
ý - [i] - hlýr [liːr] ciepło
æ - [ai] - sæll [saitl] cześć (do mężczyzny)
ö - [œ] - hönd [hœnt] dłoń
Dyftongi:
au - [œy] - auga [œyːɣa] oko
ei - [εi] - skeið [skɛið] łyżka
ey - [εi] - Eyjafjallajökull [ˈɛɪ.jaˌfjatlaˌjœːkʰʏtl]
Dyftongi to dwie samogłoski, z których pierwsza płynnie przechodzi w drugą, jak w polskich słowach : auto, maj, euforia.
SPÓŁGŁOSKI:
W języku islandzkim, jak i w polskim zresztą, mamy spółgłoski dźwięczne i bezdźwięczne. Przyłóż rękę do krtani i powiedz B i P, DZ i C, Z i S, W i F. Przy tych pierwszych czuć szybkie drgania na krtani. Oznacza to, że są one dźwięczne.
Ø - oznaczać to będzie niemą głoskę;
pom. - pomiędzy;
przed sam./spół. - przed samogłoską/spółgłoską;
n.p. - na początku wyrazu;
n.k. - na końcu wyrazu;
b - [p]; pom. m i d, t, s, g = Ø
d - [t]; pom. l, n a g, n, l, k, s = Ø
ð - [ð]; pom. r a g, n, s = Ø
f - [f]; pom. sam. [v]; pom. ó a sam. = Ø; przed l, n [p]
fl - [pl]
fn - [pn]
fnd - [mt]
fnt - [mt]
g - [k];
[c] gj;
[ɣ] po sam. i przed a, u, l, ð, r, pom. sam. a l, n,
[x] przed t i s;
[j] pom. sam. a gi, gj, pom. á, ó, ú a a, u
h - [h]
hj - [ç] (coś pomiędzy hi a ś)
hv - [kʰv]
j - [j]
k - [kʰ] n.p. i przed sam;
[x] przed t;
kj - [cʰ] n.p.;
[c] w innej pozycji
kk - [ʰk]
l - [l]
ll - [tl] (oprócz w słowach zapożyczonych i imionach zwierzaków...)
m - [m]
n - [n]; [ŋ] przed g, k;
nn - [tn] po akcentowanych sam. i dyftongach
p - [pʰ] n.p. oraz n;
[f] przed s, k, t;
[p] w innych miejscach
pp - [ʰp]
r - [r]; [rt] przed l, n
s - [s]; [st] przed l, n
t - [t]
tt - [ʰt]
v - [v]
x - [xs] lub [ks]
z - [s]
þ - [θ]
[ð] - jak w angielskim that
[c] - coś jak krótkie, wyższe k
[ɣ] - jakbyśmy chcieli h oraz j powiedzieć w tym samym momencie
[x] - jak nasz ch
[ʰ] - jest to przydech (aspiracja), czyli słabo ale szybko wydmuchiwane powietrze z ust, dające lekki dźwięk h
[θ] - jak w angielskim thin
Ten komentarz został usunięty przez autora.
OdpowiedzUsuńMam zamiar właśnie w niedługim czasie podjąć się nauki języka islandzkiego. Fajnie, że takie pomoce można znaleźć w internecie. Także niedługo będę miała zamówione fiszki do islandzkiego https://www.jezykiobce.pl/17-islandzki i już nie mogę się doczekać przesyłki.
OdpowiedzUsuń